Editörün Masasından
Süreya Martha Köprülü

"TPQ'nun bu sayısı, yeni keşfedilen enerji kaynaklarının sömürülmesi ve gelişmekte olan bölgesel ittifaklardan uyuşmazlık çözümü ve göç akışlarına, Doğu Akdeniz bölgesindeki önemli jeopolitik değişimleri değerlendiriyor. Yazarlarımız bölgenin kötüye giden güvenlik ortamının kısa ve uzun vadeli çıkarımlarını çözümlerken, aynı zamanda işbirliği için fırsatların mevcut olduğunu belirtiyorlar."

"Doğu Akdeniz üzerine olan Türk perspektifi; ülkenin bölgedeki rolünü teyit etmesi, kilit konumdaki komşu ülkeleriyle ilişkilerini revize etmesi, ve hem ülke içindeki hem de dışındaki çeşitli zorluklarla yüzleşmesinin gerekliliği gibi çeşitli görüşleri barındırıyor. Suriye politikasının karmaşık durumu ve yıpranan Rusya ilişkilerinin ülkenin turizm, enerji ve ekonomi sektörlerinde yarattığı şok etkisinin diplomasiye yansımaları sonucunda Ankara, dış siyasetini yeniden ayarlamak için aktif girişimlerde bulunuyor."

NATO'nun Güneyinde Yükselen Güvenlik Sorunları:
İttifak Nasıl Tepki Vermeli?
Sorin Ducaru

"İttifak, kendi tarihinde ilk defa iki stratejik bölgeden kaynaklanan büyük tehditlerle eş zamanlı olarak baş ediyor. Bu tehditlerin arasında öne çıkanlar ise uluslararası hukuka itibar etmemeye devam eden, daha agresif ve iddialı bir Rusya ile NATO'nun kapı eşiğindeki istikrarsız Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgelerinin yarattığı sorunlar."

"NATO, güney sınırlarında istikrar sağlamak konusunda ciddi ise, her soruna uygun tek çözüm anlayışı işe yaramayacaktır. İttifakın bölgesel farklılıkları göz önünde bulunduran çok katmanlı bir strateji benimsemesi gerekir."

"NATO'nun daha proaktif olmasına ihtiyaç var. Son birkaç yılda geleneksel olmayan sorunları inceleme vurgumuzu gittikçe arttırdık, ancak daha fazlasının yapılması gerekiyor. Örneğin, istihbarat paylaşımının üzerinde daha fazla durmamız gerekiyor. Bunun yanı sıra enerji güvenliği ve siber güvenlik gibi alanlarda özel sektörün uzmanlığından yararlanmaya ve stratejik analizler yapmaya daha fazla odaklanmamız gerekli. Kuzey Atlantik Konseyi'nin, tedirginlik yaratan güvenlik gelişmelerine daha fazla zaman adamasına duyulan ihtiyaç ise sonuncu fakat en önemli noktalardan biri."

Doğu Akdeniz Girdabı
Ian O. Lesser

"Doğu Akdeniz, Avrupa'nın genişleme sonrası dış politikasının oluşturulup sınandığı bölgedir. Politik, ekonomik ve güvenliğe dair bir sorun olarak göç, Avrupa gündeminin zirvesinde. AB'nin çok yönlü ve uzun vadeli göç baskılarıyla sadece Ege'de değil, Akdeniz bölgesini içeren geniş çaplı bir alanda mülteci krizini yönetebilme yetisi, ulusal hükümetler için siyasi açıdan bir ölüm kalım meselesi olabilir."

"Suudi Arabistan ve Katar'la işlerin her zamanki gibi olmasının yarattığı düş kırıklığı, Körfez'deki enerji kaynakları ile ilgili endişenin azalması (bu endişe hiçbir zaman tümüyle yok olmayacaktır) ve Levant ve Kuzey Afrika'da yükselen güvenlik kaygıları, ABD'nin Orta Doğu stratejisinde batıya dönük geniş çaplı bir değişimi teşvik edebilir. Bu da Avrupa güvenliğine yapılacak yenilenmiş bir Amerikan yatırımını önünü açarak strateji ve mevcudiyet yönünden Körfez'den Akdeniz'e belirgin bir dönüşün işareti olabilir."

"Türkiye'nin komşu olduğu bölgede güvenlik düzeninin çöküşü, anlaşılır biçimde Türk politikasını kargaşaya itti. Rusya, az kişinin öngörebileceği şekilde jeopolitik bir rakip ve somut bir risk kaynağı olarak meydana çıktı. İran'ın doğrudan ve Hizbullah gibi vekiller vasıtasıyla Levant bölgesine müdahalesi, giderek büyüyen bir Türk-İran uyuşmazlığı korkusunu canlandırıyor."

Türkiye'de Sistem Değişikliği Üzerine Yüklü Tartışma:
Başkanlık Sistemi ve Parlementer Sistem
Birol Akgün

"İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) hükümeti kuruluşundan itibaren başkanlık sistemini talep ederken, partinin kurucu lideri ve 2014 Ağustos'tan beri Cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan Türkiye'de demokratik istikrarı sağlama almanın en iyi yolunun, askeri sınıf tarafından hazırlanmış 1982 Anayasası'nı yeniden yazmak ve iyi tanımlanmış bir başkanlık sistemi uygulamaktan geçtiğine inanıyor."

"Türkiye'nin tarihindeki bu kritik konjonktürde ihtiyacı olan şey, hiçbir siyasi aktörün katılımdan muaf tutulmayacağı kapsayıcı, yapıcı ve bilgiye dayalı, kamuya açık tartışmalar olacaktır."

Orta Doğu'da Cihatçılığın Yeniden İcadı
Peter Harling

"IŞİD yeni bir dinamiği uygulamaya koyarak cihatçı hareketi kuşkusuz geniş çapta etkileyecek, hatta belki de şekillendirecek etkili bir emsal oluşturuyor. Parçalanan Arap dünyasındaki ilk cihatçı "başarı", kendi içinde bir dönüm noktasıdır. Suriye'nin doğusu ve Irak'ın kuzeybatısı gibi bölgelerde barınması oldukça kolay gözükse de, IŞİD'in uyum sağlama, çoğalma, büyüme, başkalarına ilham verme ve rakiplerinin tepkilerini kendi lehine döndürme yeteneklerinin yarattığı gerçek tehdidi hafife almak, tecrübesizliğin işareti olacaktır."

"Dünyanın dijitalleşmesi, savaşçıların kendi tatminkar imajlarını sosyal medyada ifade edebildikleri, memleketlerindeki benzer zihniyete sahip kişilerle kolayca iletişim kurabildikleri ve çevrelerindeki kişileri kendi taraflarına çekme olanağı sağlayan, birbirine bağlı ve kablosuz bir cihat yaratıyor. Görünüşe bakılırsa çoğu savaşçı mermiden çok tweetleriyle ateş ediyor."

Coşkudan Gerçekliğe: Kıbrıs Çözüm Müzakereleri
Harry Tzimitras & Ayla Gürel

"Müzakerelerin bu son bölümündeki çözüm beklentisi, son 10 yıldaki herhangi bir dönemden daha yüksek bir ihtimal olarak karşılanmakta. Bunun büyük ölçüde sebebi ise muhataplar Kıbrıs Rum Kesimi lideri Nicos Anastasiades ve Türk Kesimi lideri Mustafa Akıncı'nın, kendilerini önceki Kıbrıs müzakerelerinde ender rastlanılmış bir kararlılıkla antlaşmaya varmaya adamış olmaları."

"Bölgenin şu anda yüzleştiği ciddi sorunlar, işbirliğine duyulan mutlak ihtiyaca işaret ediyor, ve enerji böylesi bir işbirliğine zemin oluşturacak ideal unsur olabilir. Bununla beraber bölgedeki devletlerin bölgesel gerçeklere hassasiyeti olmayan, sığ ve bencil politikalar benimsemesinin enerjiyi ortaklık için aracı olmaktan ziyade uyuşmazlık için bir tetik haline getirmesi riski apaçık ortada."

Doğu Akdeniz Ekseninde Dönen Enerji İlişkileri
Suzanne Carlson

"Zohr doğalgaz sahası Mısır'ın gaz talebini büyük ölçüde azaltarak İsrail ve Kıbrıs'ı başka ihracat pazarlarına yönelmeye zorladı. Petrol ve gaz finansmanının zayıf olduğu bu dönemde Türkiye, boru hattı için ekonomik açıdan en uygun güzergah olmasına rağmen böyle bir projenin uygulamaya konulması için Ankara ile Kıbrıs Rum Kesimi ve İsrail hükümetleri arasındaki jeopolitik sorunların çözülmesi gerekir."

"Enerji ithalat opsiyonlarını Rusya dışına yönlendirme ve Kıbrıs meselesine çözüm arayışında olan Avrupa Birliği'nin ortak çıkar sağlayacak projeler listesinde Kıbrıs-Girit-Yunanistan boru hattına yer vermesi, potansiyel bir Kıbrıs-İsrail-Türkiye boru hattını desteklemesini muhtemel kılıyor. Bu potansiyel ithalatın, muazzam ihtiyaçlarına kıyasla devede kulak kalmasına rağmen Avrupa Birliği çeşitlendirilmiş enerji ithalatını başlıca önceliği olarak görmekte, ve AB blokunun bu konudaki desteği uzlaşma ortamı oluşmasını sağlayabilir."

Kimya Endüstrisi ve Modern Endüstriyel Ekonomi
Howard Chase

"Geçtiğimiz on yıl boyunca Avrupa, dünya ekonomik büyüme oranının yüzde 25'i civarında bir paya sahip olup, muhtemelen çoğu kişinin düşündüğünden daha yüksek bir büyüme oranı ortaya koymuştur. Ne var ki kimya endüstrisine bakıldığı zaman Avrupa, bu büyümenin yaklaşık yüzde 2'sini oluşturmakta. Diğer bir deyişle Avrupa, kendi arka bahçesindeki yüzde 20'den daha yüksek oranda bir büyüme fırsatını kaçırdı."

"Doğru şekilde idare edilmesi halinde döngüsel ekonomi Türk ve Avrupa üretimine değerli bir inovasyon ve büyüme fırsatı sağlayabilir, ancak bu durum endüstriyel rekabete zarar verecek düzenleme ve maliyet yüklerini beraberinde getirme riskini de barındırıyor. Türkiye ve AB meclis üyelerinin rekabete zarar vermektense rekabeti desteklemeleri ihtiyacını hissediyoruz, ve tüm menfaat sahiplerinin politika tartışmalarında seslerini duyurma fırsatlarının olması ve bundan sonuna kadar yararlanmaları son derece önemli."

Türkiye'nin Yeni Bir Toplum Sözleşmesine İhtiyacı Var
Aykan Erdemir

"Türkiye'nin yeni bir haklar kanunu oluşturmak için bulunduğu başarısız girişimler, bu konuda daha fazla çaba gösterme heveslerini tüketti. Türk halkının çoğunluğu hala anayasada değişikliğe gitmenin gerekliliğini onaylıyor, fakat şimdiye dek uzlaşmayı engellemişsiyasi ve sosyal kısıtlamaların üstesinden gelmek için uygulanabilir bir strateji şu anda yok."

"Türkiye'nin mevcut konjonktüründe yeni bir anayasanın toptan tasarlanması için yapılacak herhangi bir baskı, yüksek ihtimalle güven oluşturma çabalarını sarsacaktır. Türkiye'nin demokratik yönetimin yanı sıra medeni hak ve özgürlüklere giden yolu, küçük ve kademeli adımlar ve sabır gerektiriyor."

Doğu Akdeniz'de Değişen Askeri Dengeler: Türkiye için Çıkarımlar
Serhat Güvenç & Sıtkı Egeli

"1948'de Altıncı Filo'nun oluşturulmasından itibaren Soğuk Savaş'ın büyük bir kısmı süresince Doğu Akdeniz, ABD için mare nostrumolarak kaldı. Moskova'nın buradaki deniz gücü hiyerarşisine meydan okuma kararı ise 1962'deki Küba Füze Krizi sonucunda ortaya çıktı."

"Türkiye'nin kara parçasını çevreleyen üç kıyı şeridinde kendi başına hareket etme ihtimali günümüzde son derece kısıtlı. Değişen bahri dengeler, komşu olduğu denizcilik ortamında Türkiye'yi politika ve önceliklerini yeniden gözden geçirmeye teşvik etti. Türkiye'nin konumundaki bu değişikliğin en çarpıcı örneği ise Karadeniz'de görülüyor."

Değişen Orta Doğu'da Siber Güç
Lior Tabansky

"İsrail siber güvenlik ihracatının toplam değeri, tarihte ilk defa İsrail savunma ihracatını geride bıraktı. Dinamik inovasyon devam ediyor. İsrail halkı, 2012'de 150'den başlayarak 2015'te sayıları 300'e yükselen siber güvenlik şirketi girişimi başlattı."

"Siber güç uluslararası güvenlik için olmazsa olmaz bir araca dönüşürken, Türkiye'nin siber güvenlik açıkları kritik bir önem taşımakta. Rusya'nın güvenlik konusundaki tavrı yenilikçi, etkili ve tahmin edilmesi zor olabiliyor. Görünüşe bakılırsa Moskova, çoktandır süregelen hırslarını gerçekleştirme yetisine artık sahip."

Türkiye'nin Sovyet Sonrası Politikalarının Sorunları
David Erkomaishvili

"Ankara'nın Sovyet sonrası alanın içine dahil olmasının sebepleri başta ekonomik kaynaklıydı. Uyumlu ekonomik yapılar kurmak, bölgenin kalkınmasında merkezi bir rol oynuyordu. Bu durum, ihtiyaç doğması halinde Türk liderliği altında siyasi bir işbirliği oluşturma fırsatı sağladı."

"Türkiye'de Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) yükselişi ve Ahmet Davutoğlu'nun güçlü bir dış politika olarak komşulara ulaşmaya dayalı adımlar atmaya başlaması ile beraber Türkiye, Sovyet sonrası alanda kendi çıkarlarını Rusya'nın çıkarlarıyla ihtilafa düşürdü. En önemli nokta ise Rusya ve Türkiye'nin bölgesel güç statüsüne neredeyse eş zamanlı olarak yükselmeleri oldu."

Suriye Mülteci Krizinin Üstesinden Gelmek: Beklentiler ve Engeller
Semuhi Sinanoğlu, Irmak Taner & Erhan Aslan

"Yasal açıdan Türkiye'nin Suriyeli mültecilere geçici koruma statüsü yerine vatandaşlık statüsü verme olasılığını tekrardan gözden geçirmesi gerekebilir. Türkiye'deki Suriyelileri 'misafir' veya 'geçici koruma altındaki kişiler' olarak adlandırmak, buradaki temel sorunlara uzun vadeli ve sürdürülebilir cevaplar sağlamıyor."

"Mültecilerin sayısı ve Türkiye'nin yüzleştiği zorlukların kapsamı göz önüne alınırsa, yalnızca göç meseleleriyle ilgilenen bir bakanlık kurma fikrini değerlendirmek gerekir. Oluşturulacak yeni bir bakanlığın sorumluluklarının diğer bakanlıklarla paylaşımı ve bürokrasideki yerinin tanımlanması gibi süreçlerin etraflıca ele alınmasının vakit alacak olmasından dolayı bürokratik prosedürlerin kolaylaştırılması ve karar alma seviyesinin bu ara dönemde yükseltilmesi gerekir."

Yazarların görüşlerine katılmıyor musunuz? Karşı görüşlerinizi TPQ'nun Debates bölümünde paylaşın. Kılavuz için tıklayın.

Bu Sayının Ana Kurumsal Sponsoru

Bu Sayının Sponsoru

Partnerlerimize Teşekkürler

Address: Asmalı Mescit Mahallesi Oteller Sokak No. 8 Kat.2 Beyoğlu- İstanbul
Phone: +90 212 621 4442 - +90 212 621 9258 Fax: +90 212 531 8718 info@turkishpolicy.com