Turkish Policy Quarterly (TPQ), Bakü merkezli Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) ve Caucasus International tarafından ortaklaşa düzenlenen "Kafkasya'nın Geleceği – Geçen 20 Yıl Ve Alınan Dersler" konferansı 28 Haziran 2012 günü Bakü'de gerçekleşti.
TPQ Genel Yayın Yönetmeni Nigar Göksel'in başkanlık ettiği konferans, SAM yöneticisi Farhad Mammadov, TPQ imtiyaz sahibi Kemal Köprülü ve Caucasus International Genel Yayın Yönetmeni Zaur Shiriyev'in kısa açılış konuşmalarıyla başladı.
1991-1997 yılları arasında Ermenistan Cumhurbaşkanı'nın başdanışmanlığını da yapmış olan, tarihçi Gerard Libaridian, Gürcistan Uluslararası ve Stratejik Çalışmalar Vakfı başkanı Alexander Rondeli ve Azerbaycan Parlamentosu üyesi Rasim Musabeyov'un konuşmaları ilgiyle takip edildi.
Akademisyen kimliklerinin yanı sıra her biri karar alma süreçlerinde deneyim sahibi olan konuşmacılar, Güney Kafkasya ülkelerinin bağımsızlık süreçleri ile ilgili beklentiler ve geçen yılların bölge devletleri ile sözkonusu coğrafyada faal tüm diğer aktörlere öğrettikleri dersler hakkındaki düşüncelerini paylaştılar.
Dr. Rondeli konuşmasına, üç Güney Kafkasya ülkesinin bağımsızlığı elde ettikten sonra herşeyin çok kolay olacağını düşündüklerini ancak özellikle hem etnik milliyetçilik sorunu hem de demokrasi ve piyasa ekonomisine geçiş sürecine has sıkıntılar nedeni ile çok zorlandıklarını belirterek başladı.
Gürcistan'ın stratejik kültürden yoksun olduğunu belirten Rondeli, ulus inşası ve devlet inşası kavramlarının teoride bilinmesine rağmen bunların nasıl hayata geçirileceği hususunda kafalarda soru işaretleri bulunduğuna dikkati çekti.
Gürcistan'ın stratejik eksen olarak Batı'ya dönmesinin tehlikeli bir seçim olduğunu ancak kalkınma ve iyi yönetişim için gerekenlerin başka türlü sağlanamayacağını vurguladı.
 Dr. Libaridian ise Soğuk Savaş'ın Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle biteceği beklentisinin boşa çıktığına dair en somut örneğin Güney Kafkasya olduğundan dem vurdu.
Bölgedeki üç bağımsız cumhuriyetin karar alma süreçlerinde yaptıkları hatalarla ilgili düşüncelerini ortaya koyan Libaridian, çözümü Brüksel, Washington veya Moskova'da aramanın bu kusurlar arasında olduğunu vurguladı.
Libaridian bunun yerine tarafların sorumluluk almasıyla ve kendi aralarında kuracakları diyalog ile çözüme yaklaşabileceklerini belirtti. Bu üç ülkenin siyaset sahnelerinde yer alan birçok kişinin, ülkelerinin çıkarlarına uygun olduğunu düşünmelerinden dolayı ve siyasi iç çekişmelerde şahsi yarar sağlayabilecekleri umuduyla, yabancı devletleri sorunlara dahil ettiğinin altını çizdi. Libaridian bu müdahalelerin genellikle sorun çözmekten ziyade sorun yarattığına vurgu yaptı.
Libaridian ayrıca Karabağ sorununun, Gürcistan'daki sorunlardan farklı olarak, üç Güney Kafkasya ülkesinden ikisini ilgilendirmesinden dolayı bölgedeki kalkınmanın önündeki en büyük engel olmaya devam ettiğini belirtti.
Azerbaycan Parlamentosu üyesi ve siyaset bilimci Rasim Musabeyov, Azerbaycan'ın bağımsızlığının ve egemenliğinin sürdürülebilirliği konusunda başlangıçta şüpheler bulunduğunu ama günümüzde bunun artık sorgulanmadığını söyledi.
Azerbaycan'ın çeşitli başarılarından söz eden Musabeyov ayrıca ülkenin Batı'ya dönük siyaset izlediğini, kamuoyu anketlerinde Azerbaycanlıların Avrupa'yı Rusya'ya tercih ettiğini, zira halkın ülkenin bağımsızlığa hiçbir gölge düşmemesini istediğini vurguladı.
Dr. Musabeyov, Azerbaycan ve Gürcistan'ın yüzlerini Avrupa'ya döndüğünü, Ermenistan'ın ise hâlâ Rusya'ya endekslenmiş durumda bulunduğunu, bunun da Kafkaslar'ın coğrafi bir tanımlamanın ötesinde gerçek bir "bölge" olabilmesine imkan vermediğine dikkat çekti. Musabeyov, "bölgeleşme" için üç ülkenin de aynı yönde politika izlemesi gereğine vurgu yaptı.
 T?m konuşmacılar G?rcistan, Azerbaycan ve Ermenistan'ın siyasi ve iktisadi anlamda bir b?lge oluşturamadığı konusunda hemfikirdi ve b?lgesel kalkınma ve işbirliğinin anahtarının ?atışmaların sonlandırılması ve ??z?me kavuşturulması olduğunun altını ?izdi.
Olduk?a hareketli ge?en soru cevap b?l?m?nde s?z alan, 1990'lı yıllar boyunca Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın danışmanlığını y?r?tm?ş olan Vafa Guluzade, Rusya'nın 20 yıl boyunca Kafkaslar'da barışın, istikrarın ve kalkınmanın kalıcı hale gelmesini engellediğini belirtti.
|
